Człowiek i jego Zamek

Po raz kolejny z serii historii, które wydarzyły się już kawał czasu temu, ale z różnych względów trochę mi się przeciągnęło z ich opisywaniem.
Wizja kończących się wakacji, nadciągającej jesieni i tym samym powrotu do mojego studencko-wrocławskiego bagienka oczywiście nie zachwycała mnie wcale a wcale. Z paroma drobnymi odstępstwami może. I jednym, które niby drobne, ale jakoś szybciutko urosło do rangi dużego, gdy tylko okazało się, że jednak coś z tego wyjdzie.

Zacznijmy od historyjki – bo oczywiście wszystko, co mnie ciekawego spotyka, musi mieć za sobą jakąś historyjkę.
Dawno, dawno temu, gdzieś w głębi sesji letniej, szlajając się przez miasto po którymś z egzaminów, mijałam przystanek autobusowy. Przystanki autobusowe z reguły mnie niezbyt interesują, bo po Wrocku poruszam się głównie tramwajami tudzież pieszo, ale był na nim jakiś plakat. Przystanęłam, popatrzyłam. Teatr Współczesny, w którym nigdy nie byłam, tak samo jak zresztą w praktycznie każdym z wrocławskich przybytków Melpomeny. Facet na zdjęciu wydawał mi się jakiś znajomy… Wczytałam się w tekst na plakacie i łups. Przemysław Bluszcz? Znaczy Przemysław Bluszcz? PRZEPRASZAM BARDZO, CZY JA WŁAŚNIE PRZECZYTAŁAM „PRZEMYSŁAW BLUSZCZ”?!? Po takim niusie wszystko, co mogłam zrobić, to ruszyć na stancję, wklepać adres strony WTW na laptopie i wgłębić się w szczegóły. Wszystko wyglądało przezacnie. Gościnne występy, główna rola, spektakle pod koniec czerwca, już po egzaminach. Po prostu CZAD. Do tego dodajmy koleżankę z roku, niejaką Sylwię – jedną z tych paru osób na moim uniwerku, które lubię (nie jest ich zbyt wiele, ale zaręczam, że takie istnieją) – która ledwie jakiś tydzień wcześniej podrzuciła pomysł wspólnego wyjścia właśnie do Teatru Współczesnego. Idealnie, no idealnie. Potem życie to trochę zweryfikowało i koniec końców zamiast pod koniec czerwca do wszystkiego doszło na początku września, ale doszło.
Zależało mi, oczywiście, że mi zależało. Wszak pan P. B. jest kolejnym z tej wielkiej gromadki aktorów, za którymi w wieku nastoletnim ślępiłam wzrokiem za każdym razem, gdy pokazywali się na telewizyjnym ekranie. Wprawdzie to już był etap późniejszy, gdy moje wczesny fangirling na ładnych i zdolnych Polaków nieco zelżał, ale jednak. Gdy po raz kolejny oglądałam serial o poziomie lecącym na łeb na szyję tylko dla obsady – w tym wypadku szło o „Falę zbrodni” i niedorzeczny odcinek o odpadach radioaktywnych zrobionych ze śmietany, ale też posiadający Henryka Niebudka na gościnnym występie – i w zadziornym gangsterze ze śmieszną bródką rozpoznałam faceta, o którym już nie raz i nie dwa czytałam w różnych recenzjach chwalących jego teatralne wybryki w Legnicy i pierwsze role filmowe, pomyślałam: „O, no to ja się tobie przyjrzę uważniej”. Okazja nadarzyła się już niebawem, bo wtedy jeszcze Studio Teatralne Dwójki miało swój złoty okres i często szafowało realizacjami z innych ośrodków niż Warszawa. Legnica pod to podpadała. Najpierw wypłynęła telewizyjna wersja „Made in Poland”, a po niej adaptacja „Wschodów i zachodów miasta”. I o ile komornik Fazi z pierwszego tytułu nie zaskakiwał (bo powiedzmy sobie szczerze, aktor z takim fizis grający bandycką postać to żadna niespodzianka), o tyle pianista Sebastian z tego drugiego na tyle zmiękczył moje serce, że ten niski, krzepki gość o roślinnym nazwisku na stałe zagościł w moim popkulturalnym życiu.


Chociaż trochę wody w Bobrze już upłynęło, to zapytana o to, jak zapamiętałam moje pierwsze zetknięcie się z panem Bluszczem, zawsze odpowiem – o tak.

Pewnie dlatego, ze względu na to całe wieloletnie „zaplecze”, świadomość faktu, gdzie jadę i po co, uderzyła mnie z opóźnieniem, ale za to z podwójną siłą. Zobaczę go na żywo, zobaczę go na żywo, o Matko Bosko Gallifreysko. Niby gdy już zajęłam miejsce i gdy już Sylwia się dosiadła, to trochę się ogarnęłam i ze spokojem omiatałam wzrokiem bardzo ciekawą scenografię rodem z jakiegoś amerykańskiego filmu o opuszczonych knajpkach przy autostradach. Ale kiedy na widowni zgasło światło, cały ten spokój w zasadzie szlag trafił.
Powiedzmy sobie szczerze, po samej sztuce nie spodziewałam się wiele. Wiem, że Kafka, że klasyka, dużo mądrości i te pe, ale z mojej dotychczasowej znajomości z twórczością tego pana wnioskuję, że – jak to często z klasyką bywa – zupełnie, totalnie to do mnie nie przemawia i tyle. Tak w sumie było. Niby fajnie, ale jednak to nie to. Geodeta K. próbuje się dostać wyżej, niż jest, rzeczywistość brutalnie mu uświadamia, że to nie będzie takie hop siup, trochę powiązanego z tym stuffu pomiędzy… Z kolei w kwestii realizacji obawiałam się dużego natężenia tych wszystkich elementów, które we współczesnym teatrze są teraz straaasznie modne, a których ja w najdelikatniejszym wypadku nie toleruję, w najwyrazistszym zaś po prostu nienawidzę. I przyjemnie się zaskoczyłam, bo przez znakomitą większość spektaklu niczym takim mnie nie poszczuto. Scenografia, jak już wspominałam, ewidentnie uwspółcześniona, ale przyjemna. Bar, kabriolet w starym stylu, parę krzeseł na wysokiej nodze, automat telefoniczny na monety, dystrybutor paliwa, kilka opon tu i ówdzie – wszystko nienowe, poobdrapywane, tylko autko świeci urodą, luksusem i świeżym lakierem. Klimat wzmacniała podobna w stylistyce muzyka, moim skromnym zdaniem jeden z najmocniejszych atutów „Zamku”. Eksperymentów trochę, raczej nie raziły. Tylko, że oczywiście idealnie pod tym kątem być nie mogło. Jest obligatoryjna niczym w polskim kinie scena erotyczna – i ktokolwiek ustawiał do niej „choreografię”, chyba przez pomyłkę odpalił sobie w ramach przygotowań nagranie z mistrzostw świata w gimnastyce artystycznej zamiast jakiegoś filmu z ‚momentami’. Ktoś może powiedzieć, że taki był zamysł, ale ja tego nie kupuję. Do tego pozbawiona sensu wstawka pojawiająca się pod koniec spektaklu, gdy jedna z bohaterek ni z gruchy, ni z pietruchy wychodzi z wielkim pióropuszem na głowie i niczym indiański wódz kizia pana K. jakąś farbką po twarzy. Nie ma to jak na finał dostać łyżką dziegciu, kiedy miało się nadzieję na sam względny miód, naprawdę…
Ale nie oszukujmy się, najważniejsze jest tutaj aktorstwo. Tak, przyjrzałam się komuś poza wiadomą osobą, surprise surprise 😛 Wprawdzie spośród młodszych pań wyróżniła się na plus jedynie Anna Błaut, cudownie złośliwa jako Pepi, ale na szczęście starsza generacja rekompensuje to, nawet z nawiązką. Beata Rakowska w roli Gizy, wyniosła, dumna „żyleta” w czerwonym kostiumie, wręcz zionie taką emocjonalną zimą, że klękajcie narody. Gdyby nie to szkarłatne wdzianko, mogłabym nawet powiedzieć, że to taka Królowa Śniegu, oczywiście z odpowiednią domieszką urzędniczej złośliwości. Z kolei Elżbieta Golińska jako Gardena niby też sprawia wrażenie takiej damy, matrony, ale jednak bardziej zdystansowanej niż wyniosłej, skrywającej masę smutku za maską dumy. I jest charyzmatyczna. Niesamowicie, niesamowicie charyzmatyczna. To było pierwsze słowo, jakie przyszło mi na myśl, gdy tylko pojawiła się na scenie zawinięta w swoją wielką, podobną do płaszcza chustę i sądzę, że to było najlepsze określenie. Reszta obsady… no cóż, jakby to ująć… reszta gdzieś tam sobie była. Tyle.
Mimo wszystko jednak wiadomo, że Bluszcz często i gęsto kradł show. A przynajmniej ja to tak postrzegałam. Z jednej strony trudno jest się dziwić takiej, a nie innej mojej perspektywie, z drugiej… śmiem twierdzić, że jednak nie odbiegała zanadto od rzeczywistości. Gdyby nie świadomość, że jestem w miejscu publicznym i nie wypada, siedziałabym przez znakomitą część spektaklu z rozdziawioną gębą. W skrócie mówiąc: Ten. Człowiek. Ma. Talent. A nie w skrócie to będzie chwila rozpływania się nad tym faktem. Bo naprawdę, wystarczyło, że się tylko pojawił na scenie, a już jakby w widownię walnęła jakaś fala. Zaś gdy poruszał się, mówił, ogólnie mówiąc grał, to jak gdyby było tego więcej. Po prostu… Energia i sceniczna pewność siebie biły od niego na odległość co najmniej kilometra. Miało to w sobie coś obezwładniającego. Przywalało człowieka do krzesła i nawet, jeśli sztuka sama w sobie miała słabsze momenty, to nie pozwalało oderwać się nawet na chwilę. Powiedzmy sobie tak – jakby właśnie wtedy, będąc w skórze K., podszedł do mnie i powiedział: „Wskakuj do auta”, to bym wskoczyła. Nie dorabiajcie sobie do tego podtekstów (kiwam tu palcem w stronę jednej osoby, która po tym zdaniu na bank pomyślała sobie to, co sobie pomyślała :P). Najzwyczajniej w świecie chodzi o to, że Bluszcz wręcz płonął takim powerem, że widownia jadłaby mu z ręki, gdyby sobie tego tylko zażyczył. Ot co.


Ze strony z opisem „Zamku” w ulotce z programem, którą oczywiście musiałam zabrać z teatru. Pomimo wszystkich pochwał dla spektaklu, jakie powyżej wysmażyłam, uważam że wybór takiego a nie innego zdjęcia jako ilustracji jest co najmniej trafny. Bo powiedzmy sobie szczerze – sztuka sztuką, ale od odrobiny fanservice’u nikt jeszcze nie umarł.

Mogły mnie zniechęcić te wszystkie sceniczne elementy, które mi nie odpowiadały. Mogła mnie zniechęcić atmosfera miejsca, wprawdzie bardzo ciekawego, ale jednak zupełnie innego niż teatry, które znam. Ale nie. Wyturlałam się wręcz ze Sceny na Strychu z silnym postanowieniem, że ja tu jeszcze wrócę. Na „Zamek”, oczywiście. Bo co by nie mówić, chociaż sama treść zupełnie nie z mojej bajki, chociaż inscenizację tu czy ówdzie poprowadziłabym totalnie, totalnie inaczej, to warto było zobaczyć dwie panie znane mi do tej pory z ekranu i to głównie z głosu oraz zostać wręcz przywalonym przez ogrom nieprzeciętności kolejnego z moich od lat lubianych aktorów. I nie byłoby wcale źle w niedalekiej przyszłości to powtórzyć.
Jednego tylko żałuję. Że gdy w Legnicy toczyły się te wszystkie Hamlety, Otella i Szawły, to ja byłam jakoś totalnie niezainteresowana tematem. Teraz, gdy jestem o te siedem czy osiem lat starsza i mądrzejsza, zdaje sobie sprawę, ile bym dała, żeby zobaczyć Przemysława Bluszcza w czymkolwiek Szekspira na przykład. Zwyczajnie zrobionym. Bez udziwnień. Ech.